اردوغان ، رئيس جمهور ترکیه، به انتقاداتی که درباره حمله ترکیه به سوریه شده با عصبانیت پاسخ داد. او گفت اگر اروپا اتهاماتش را پس نگیرد، سه میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجو را روانه اروپا میکند.
حمله نظامی ارتش ترکیه به شمال سوریه با انتقادات شدیدی روبرو شده است. نه تنها آمریکا بلکه اتحادیه اروپا نیز شدیدا این عملیات را محکوم کرده است. کمیسیون این اتحادیه از ترکیه خواسته تا وظایفش را به عنوان نامزد ورود به اتحادیه اروپا انجام دهد.
یک سخنگوی کمیسیون اروپا در بروکسل گفته است: «ورود به اتحادیه اروپا نیازمند آن است که تمام کاندیداها از سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیروی کنند.» او ادامه داده که در همین رابطه اگر ترکیه در تقاضایش برای پیوستن به این اتحادیه جدی است، این راهی است که این کشور نیز باید طی کند.
رجب طیب اردوغان، رئيس جمهوری ترکیه، در واکنش به این سخنان خطاب به اتحادیه اروپا گفته است: «هی، اروپا! بیدار شو! یک بار دیگر میگویم: اگر شما سعی کنید عملیات ما را به عنوان تهاجم معرفی کنید، وظیفه ما مشخص خواهد بود: درها را باز میکنیم و سه میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجو را به سوی شما میفرستیم.» او ادامه داده که اروپا صادق نیست و تا به حال حقیقت را نگفته است.
اشاره اردوغان به سه میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجوی سوری است که در ترکیه به سر میبرند.
هزاران نفر فراری از جنگ
در شمال سوریه مردم در حال فرار از حمله نظامی ترکیه هستند. به گزارش دیدهبان حقوق بشر سوریه بیش از ۶۰ هزار نفر در حال فرار از این منطقه هستند. اکثر این افراد ساکنان شهرهای مرزی سوریه مثل رأسالعین، تل ابیض و دربازیا هستند. به گفته فعالان سوری، فراریان از جنگ به سمت شرق در حرکتند و مقصدشان احتمالا مناطق اطراف شهر حسکه است.
گزارشگران خبرگزاری فرانسه گزارش دادهاند که مردم را در خودرو، پیاده یا روی موتورسیکلت در حال خروج از رأسالعین و فرار از مناطق جنگی دیدهاند.
به گفته ۱۴ سازمان کمکرسانی در مناطقی در مرز سوریه با ترکیه که هماکنون نبرد در جریان است، مجموعا ۴۵۰ هزار نفر زندگی میکنند. بر اساس این گزارش “اگر طرفهای درگیر حداکثر خویشتنداری را پیش نگیرند و حفاظت از غیرنظامیان اولویت آنها نباشد” این تعداد در معرض خطر قرار دارند.
این سازمانهای امدادی گفتهاند که اگر مجبور شوند به دلیل تشدید درگیری کارمندانشان را از این مناطق خارج کنند، کسانی که جانشان در خطر است نمیتوانند کمکهای ضروری را دریافت کنند.
مخالفتهای جهانی با عملیات نظامی ترکیه
تنها آمریکا و اتحادیه اروپا نیستند که با حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه مخالفت کردهاند. اسرائیل نیز این عملیات نظامی را محکوم کرده است. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز پنجشنبه ۱۸ مهر گفت: «اسرائیل عملیات نظامی ترکیه در مناطق کردنشین سوریه را به شدت محکوم میکند و نسبت به پاکسازی قومی در این مناطق هشدار میدهد.»
نتانیاهو ادامه داده است: «اسرائيل آماده است تا به ملت شجاع کرد کمکهای انساندوستانه ارائه دهد.»
وزارت امور خارجه ایران نیز طی بیانیهای با اقدام نظامی در سوریه مخالفت کرده است. در این بیانیه آمده است: «وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با درک نگرانیهای امنیتی ترکیه همان گونه که پیش از این نیز تصریح کرده است اقدام نظامی را نه تنها عاملی برای برطرف سازی نگرانیهای امنیتی این کشور ارزیابی نمیکند، بلکه منجر به وارد آمدن خسارات مادی و انسانی گسترده دانسته و بر این اساس مخالفت خود را با این اقدام اعلام میکند.»
وزارت خارجه ایران همچنین نسبت به پیامدهای این حمله به خصوص برای غیرنظامیان ابراز نگرانی کرده و خواستار توقف فوری این حملات و خروج نظامیان ترکیه از خاک سوریه شده است.
نگرانی نهادهای کمکرسانی سازمان ملل
نهادهای امدادی سازمان ملل متحد نگرانی خود را از حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه ابراز کردهاند. “مارک لووکوک” هماهنگکننده کمکهای ضروری سازمان ملل در بیانیهای که روز پنجشنبه در ژنو منتشر شده خواستار حفاظت از غیرنظامیان در مناطق مورد حمله شده است. او در همین روز به ترکیه رفته تا با نمایندگان دولت این کشور ملاقات کند.
صندوق کمک به کودکان سازمان ملل گفته پسران و دختران زیادی در شمال شرقی سوریه در معرض “خطر جدی مصدومیت، مرگ یا فرار اجباری” قرار دارند.
سرپرست یونیسف در نیویورک تصریح کرده که یک تنش نظامی دیگر “پیامدهای ناگواری” خواهد داشت.
ارتش ترکیه در حال پیشروی به سوی شبهنظامیان کرد
ارتش ترکیه حمله نظامی خود علیه شبهنظامیان کرد “یگانهای مدافع خلق” (یپگ) را روز چهارشنبه ۱۷ مهر آغاز کرد. هدف از این عملیات ایجاد یک “منطقه امن” در داخل خاک سوریه عنوان شده که قرار است تا دو میلیون آواره سوری در آنجا اسکان داده شوند.
دولت آنکارا یپگ را شاخهای از حزب کارگران کردستان ترکیه (پکک) میداند که در ترکیه سازمانی تروریستی شناخته میشود. آنکارا از این هراس دارد که تقویت نیروهای کرد در مرزهای جنوبی ترکیه منجر به تشکیل منطقه خودمختار کردنشین و در نهایت جدایی مناطق کردنشین ترکیه از خاک این کشور شود.
حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه بلافاصله با اعتراضات بینالمللی روبرو شد. کشورهای اتحادیه اروپا در همان روز چهارشنبه در یک بیانیه مشترک تصریح کردند که “نزاع مسلحانه تازه در شمال شرقی سوریه بار دیگر ثبات در کل منطقه را به خطر انداخته و رنج و درد غیرنظامیان را افزوده و باعث فرار بیشتر از این مناطق میشود”.
در این بیانیه ترکیه متهم شده که موفقیت ائتلاف جهانی علیه داعش را به خطر انداخته است. به عنوان مثال این خطر عنوان شده که در اثر این نبرد تازه تروریستهای زندانی داعش آزاد شوند.
سه میلیارد یورو، از اتحادیه اروپا به ترکیه
اردوغان در ماه سپتامبر تهدید کرده بود که دیگر پناهجویان سوری را در ترکیه نگاه نخواهد داشت. در آن زمان مناقشه بر سر کمکهای مالی اتحادیه اروپا بود که در قرارداد پناهجویان در سال ۲۰۱۶ مورد توافق این اتحادیه با ترکیه قرار گرفته بود.
بر اساس این بسته توافقی پناهجویانی که به طور غیرقانونی وارد خاک یونان شدهاند میتوانند به ترکیه بازپس فرستاده شوند. در مقابل اتحادیه اروپا تضمین داده بود که در عرض سه سال دوبار، هربار مبلغ سه میلیارد یورو، برای نگهداری از این پناهجویان به ترکیه بپردازد.
در مقابل آنکارا تضمین داده بود که تلاش بیشتری کند تا جلوی عبور پناهجویان از جزایر دریای اژه را بگیرد. از زمان آغاز جنگ داخلی در سوریه، بر اساس آمار رسمی، ترکیه حدود سه میلیون و ۶۰۰ هزار پناهجوی سوری را در خاک خود پذیرفته است. این رقم از تمامی کشورهای دیگر بیشتر است.